نویسنده مهمان: تلفن هوشمند شما یک معجزه کوچک است. یک کامپیوتر جیبی که میتواند هر خواستهای را برای شما فراهم کند، اما هیچکدام از این تواناییها، در صورتی که تلفن شما باتری نداشته باشد هیچ اهمیتی نخواهد داشت.
باتریهای قابل تعویض به تدریج در حال کم شدن هستند، بنابراین شما باید از باتری خود به خوبی مراقبت کنید. خوشبختانه نگهداری از باتریهای لیتیوم یونی کار سختی نیست اگر فقط چند قانون ساده را دنبال کنید. بدیهی است اولین قانون برای افزایش طول عمر باتری این است که در ساعتهای پایانی شارژ مشغول بازی Candy Crush نشوید و یا Wi-Fi و GPS خود را در زمانی که از آنها استفاده نمیکنید روشن نگذارید. اما گذشته از آن، توصیه ها و قوانین ابتدایی و ساده دیگری برای مراقبت و شارژ باتری که به افزایش طول عمر آن میانجامد، وجود دارد که آنها را با هم بررسی می کنیم.
جلوی خالی شدن باتری را بگیرید
ممکن است شما به طور مبهم چیزهایی در رابطه با باتریهای قابل شارژ و تأثیر حافظه شنیده باشید، در این رابطه گفته میشد باید اجازه دهید باتری کاملا خالی شود تا "فراموش نکند" ظرفیت واقعیاش چقدر است و میگفتند اگر باتری را از نصف شارژ کنید باتری به مرور توانایی نگه داشتن شارژ را از دست میدهد چون ظرفیت واقعی خود را فراموش کرده است! خب همه این حرفها را فراموش کنید؛ کاملا برعکس است.
در واقع حافظه باتری حقیقت دارد اما تنها در مورد باتریهای نیکل کادمیم صدق میکند. باتریهای نیکل کادمیم را معمولا در گوشیهای قدیمی و ارزان قیمت میتوان یافت. این نوع از باتریها یک "حافظه" دارند و لازم است مصرفکننده به باتری آموزش دهد چطور از تمام ظرفیتاش برای نگهداری برق استفاده کند.
باتریهای نیکل کادمیم نیاز دارند که در اولین شارژ خود به مدت ۱۰ الی ۱۵ ساعت توسط شارژر اصلی به برق متصل گردند. توجه کنید که شارژ اولیه آنها نباید توسط شارژر خودرو یا درگاه USB کامپیوتر انجام گیرد. پس از اولین شارژ، به تعداد ۴ تا ۶ بار اجازه دهید باتری تا آخر تخلیه شود و دوباره کامل شارژ شود تا باتری به خوبی ظرفیت واقعی خود را کشف کند. در ادامه برای استفاده بهینه از باتری این عمل را هر ۲ تا ۳ هفته یک بار انجام دهید.
اما فراموش نکنید که ما الان در سال ۲۰۱۴ قرار داریم و دیگر اثری از باتریهای نیکل کادمیمی در وسایل الکترونیکی یافت نمیشود. باتریهایی که امروزه در لپتاپها، تلفنهای هوشمند و تبلتها استفاده میشوند از نوع لیتیوم یونی هستند و باید با آنها رفتار متفاوتی داشته باشید.
باتریهای لیتیوم یونی را در اولین شارژ بایستی ۷ الی ۸ ساعت توسط شارژر اصلی به برق متصل کنید. عدم استفاده از شارژر خودرو و USB کامپیوتر در اولین شارژ برای این نوع باتریها نیز الزامی است. در مورد این باتریها لازم است که حتما جلوی پایین آمدن شارژ را بگیرید و بطور مرتب آن را شارژ کنید. برای استفاده بهینه از باتریهای لیتیوم یونی باید سعی کنید تا جایی که امکان دارد میزان شارژ آن کمتر از ۵۰ درصد نشود. استفاده از شارژ کامل و تخلیه باتری نه تنها کمکی به طول عمر آن نمیکند، بلکه در صورت انجام مداوم ممکن است به باتری صدمه بزند.
البته ایده هوشمندانه این است که در ماه یک بار شارژ باتری کاملا تخلیه شود یا به اصطلاح باتری کالیبره شود اما فراموش نکنید انجام بیشتر از یک بار در ماه مناسب نیست. اگرچه خالی کردن مکرر باتری تا صفر درصد و شارژ مجدد آن با عث منفجر شدن باتری نمیشود اما قطعا از عمر باتری شما میکاهد.
در یک حالت دیگر نیز مواقعی که باتری لیتیوم یونی نمیتواند مقدار واقعی شارژ خود را نشان دهد بایستی بطور کامل تخلیه و مجددا شارژ شود. به عبارت دیگر اگر شارژ دستگاه شما در ازای استفاده یکسان در عرض ۱۰ دقیقه از ۱۰۰ درصد به ۹۰ درصد میرسد ولی از ۹۰ درصد تا ۸۰ درصد را در یک ساعت طی میکند، این بدان معناست که دستگاه شما باتری را به شکل هموار نمیخواند. در این مورد، با یک بار تخلیه کامل باتری و شارژ مجدد آن احتمالا مشکل رفع خواهد شد.
از طرفی لازم نیست باتری شما همیشه و ۲۴ ساعت شبانه روز به برق متصل باشد زیرا این کار باعث افزایش حرارت و دمای باتری میشود که این خود عامل مخربی برای آن است. خوشبختانه در سالهای اخیر باتریهای هوشمندی تولید شدهاند که وقتی شارژ آن به ۱۰۰ درصد میرسد خود را از منبع برق قطع میکند. به نوعی میتوان گفت که آنها دوست ندارند همیشه روی شارژ ۱۰۰ درصد باقی بمانند. در نتیجه بهترین حالت برای باتری این است که آن را قبل از رسیدن به شارژ ۱۰۰ درصد از برق جدا کنید.
بنابراین اگر شما واقعا به ماندگاری و بهینه بودن عمر باتری خود اهمیت میدهید، بهتر است شارژ باتری خود را به طور معمول بین ۴۰ تا ۸۰ درصد نگه دارید و اگر کمتر شد دوباره آن را شارژ کنید. با این کار ممکن است باتری خود را در کوتاه مدت چند بار بیشتر شارژ کنید اما مسلما نتیجه آن بهتر از حالتی خواهد بود که باتری شما از ۱۰۰ درصد به ۰ درصد برسد.
باتری را خنک نگه دارید
با وجود تمام نگرانیها در مورد عادتهای بد استفاده از باتریهای لیتیوم یونی، این باتریها دشمن بدتری نیز به نام "گرما" دارند.
باتری تلفن هوشمند شما وقتی در معرض گرما قرار میگیرد، چه در حالت آماده به کار یا Standby و چه در مواقع استفاده، بیشتر و سریعتر شارژ خالی میکند. این مسئله حتی میتواند روی ظرفیت باتری نیز تأثیر گذار باشد. یک باتری لیتیوم یونی در متوسط دمای ۰ درجه سانتیگراد ۶ درصد از حداکثر ظرفیت خود را در یک سال از دست میدهد. در ۱۹ درجه این عدد به ۲۰ درصد میرسد و در ۴۰ درجه به ۳۵ درصد. مطمئنا عاقلانه نیست برای افزایش عمر باتری تلفن خود را در یخچال نگه دارید، اما میتوان از نگه داشتن آن در مکانهای گرم مثل اتومبیلهای داغ و یا مکانهای شبیه به آن خودداری کرد.
از شارژ بی سیم خودداری کنید
شارژ بیسیم که این روزها شرکتها مانور بسیاری روی آن میدهند و آن را یکی از قابلیتهای ویژه و خاص گجت خود میدانند میتواند فوقالعاده کار شارژ کردن باتری را راحت کند، اما این راحتی مشکلاتی را نیز در پی خواهد داشت. شارژ بی سیم مشکل تولید حرارت در اثر هدر رفت انرژی را به همراه دارد. اگرچه هدر رفت انرژی مشکل ما نیست اما این تولید حرارت باعث ایجاد مشکل برای باتری میشود و این در طولانی مدت سلامتی باتری را به خطر میاندازد.
درست است که استفاده از شارژرهای کابلی به اندازه شارژرهای بیسیم راحت نیست اما استفاده از آنها به خصوص اگر در آب و هوای گرمسیری زندگی میکنید، طول عمر باتری شما را افزایش میدهد.
هرگز باتری را بدون شارژ رها نکنید
کاملا واضح است که استفاده از باتری باعث کم شدن عمر مفید آن میشود و این یک حقیقت اجتناب ناپذیر است که در نهایت باتری یک روز از کار میافتد و غیرقابل استفاده خواهد شد. اما مسئله این است که اگر مثلا برای مدتی iPad خود را بدون استفاده و با باتری خالی روی میز قرار دهید باز هم باتری آن به تدریج از بین میرود. راهحل به تاخیر انداختن این موضوع این است که مقداری شارژ در آن نگه دارید و اجازه ندهید برای مدت طولانی باتری خالی بماند.
اگر میخواهید باتری لیتیوم یونی خود را برای مدت طولانی کنار بگذارید، آن را حداقل ۴۰ درصد شارژ کنید و بعد دستگاه را خاموش کنید. یک باتری نیکل کادمیوم در صورت رها شدن بدون استفاده در هر ماه تقریبا ۳۰ درصد از شارژ خود را از دست میدهد اما این آمار در مورد باتریهای لیتیوم یونی بین ۵ تا ۱۰ درصد است.
وقتی میزان شارژ باتریهای لیتیوم یونی خیلی کم شود و در نهایت به صفر برسد، این باتریها بسیار ناپایدار میشوند و شارژ کردن آنها خطرناک است. اما این موضوع اصلا نگران کننده نیست زیرا اولا وقتی شارژ باتری لیتیوم یونی شما به صفر درصد میرسد درواقع هنوز مقداری برق داخل آن وجود دارد اما این به اندازهای نیست که دستگاه شما را روشن نگه دارد بلکه تنها به میزانی است که از قرار گرفتن باتری در حالت ناپایدار جلوگیری کند، ضمن اینکه باتریهای لیتیوم یونی به شکل خودویرانگر ساخته شدهاند؛ یعنی اگر سعی کنید آنها را در این وضعیت شارژ کنید برای جلوگیری از اتفاقاتی مثل انفجار، مدارهای الکترونیکی باتری آن را از کار میاندازند و یا به عبارتی تخریب میکنند. این از کار افتادن خیلی هم بد نیست حداقل شما را از انفجار باتری و روبهرو شدن با اسیدهای خطرناک آن نجات میدهد اما دیگر باتریای نیز برای شما باقی نخواهد ماند.
نگهداری و حفاظت از باتری کار سادهای است به شرط آنکه تنبلی را کنار بگذارید و از باتری خود به خوبی مراقبت کنید. به طور معمول یک باتری لیتیوم یونی حدود ۳ تا ۵ سال کار میکند و احتمالا شما بعد از ۵ سال دستگاه خود را عوض میکنید.
اما مواردی مثل اتصال باتری به برق در طول شب به شکل متداول و یا استفاده از شارژر بی سیم میتواند خسارت جبران ناپذیری به باتری وارد کند و این مدت را کاهش دهد.
به طور کلی حفظ سلامت باتری خیلی سخت نیست و با اجتناب از مواردی که ذکر شد مانند جلوگیری از تخلیه کامل شارژ باتری یا رها کردن آن در هوای گرم ماشین و... میتوانید این شانس را به خود بدهید که پس از یک روز سخت کاری با گجتی به خانه برگردید که شارژ باتری آن همچنان باقی مانده و از این بابت احساس رضایت کنید.