هرچند که انسان میتواند هفتهها یا حتی ماهها بدون غذا زنده بماند، ولی کم شدن آب بدن خیلی زود تاثیر منفی خودش را نشان میدهد. حدود ۶۰ درصد وزن بدن یک انسان بالغ را آب تشکیل داده و اگر این میزان از حد معینی کمتر شود، دیگر سلولهای بدن نمیتوانند عملکرد درستی داشته باشند و کم کم حیات خود را از دست میدهند. یک فرد عادی حداکثر سه روز میتواند بدون آب زنده بماند.
ماه مبارک رمضان در این سالها مصادف شده با طولانیترین روزهای سال. امسال روزهداران باید بیش از ۱۶ ساعت در روز از خوردن غذا و مایعات خودداری کنند. علاوه بر طولانی بودن مدت زمان امساک، گرمای هوا هم باعث میشود که شرایط روزهداری برای بسیاری از افراد مشکل باشد. یکی از نکات مهمی که هر فرد روزهدار باید برای حفظ سلامت خود به طور کامل رعایت کند، حفظ میزان آب بدن است. کاهش آب بدن در مرحلهی اول باعث مشکلاتی مثل غلیظ شدن ادرار، بالا رفتن احتمال تشکیل سنگ کلیه و یبوست میشود.
سعی کنید حتما به هنگام سحری و پیش از شروع امساک حداقل دو لیتر مایعات بنوشید. در ضمن مراقب باشید که در وعدهی سحر از سرو غذاهایی که حاوی نمک و شکر زیاد هستند خودداری کنید. نمک و شکر باعث افزایش احساس تشنگی در طول روز میشوند.
مایعات مصرفی بین افطار تا سحر به جز آب میتوانند به شکل آب مرکبات هم باشند. از مزیتهای آب مرکبات نسبت به آب خالص میتوان به وجود فیبر، ویتامینها و دیگر مواد مغذی اشاره کرد. البته معمولا آب میوههایی که به صورت صنعتی تولید و در بازار فروخته میشوند حاوی مقدار زیادی قند هستند و به همین دلیل توصیه میکنیم آب مرکبات را به صورت خانگی تهیه کنید.
بنابراین بین افطار تا سحر و به خصوص به هنگام سحر آب خالص و آب مرکبات زیاد مصرف کنید ولی تا حد ممکن از نوشیدنیهای کافئیندار پرهیز کنید. به هر صورت کافئین از جمله موادی به حساب میآید که میتواند خُلق انسان را تغییر دهد و نوشیدن مکرر آن وابستگی (نه لزوما اعتیاد) ایجاد میکند. چای و قهوه حاوی مقدار زیادی کافئین هستند و به همین دلیل سعی کنید از چند هفته پیش از شروع ماه رمضان عادت به نوشیدن آنها را کاهش دهید. اینکه میگوییم نوشیدن کافئین را از چند هفته پیش از شروع ماه رمضان کاهش دهید به این دلیل است که برای کسی که به نوشیدن مکرر چای و قهوه در طول روز عادت دارد، ترک این عادت باعث بروز عوارض منفی میشود. از جملهی این عوارض میتوانیم به سردرد، خستگی، اضطراب، بد خلقی، افسردگی یا مشکل در تمرکز اشاره کنیم.
بیشتر مردم عادت دارند روزه را با نوشیدن یک استکان چای یا یک فنجان آب داغ به همراه خرما باز کنند ولی میتوانید این کار را با نوشیدن یک لیوان آب پرتقال، آب سیب یا هر آب میوهی طبیعی دیگری انجام دهید.
به هر صورت سعی کنید با رعایت توصیههای بالا از کاهش سطح مایعات بدن در ماه رمضان جلوگیری کنید تا به عوارض ناشی از کم آبی دچار نشوید. علاوه بر نوشیدن مایعات باید حواستان به کاهش میزان دفع مایعات هم باشد. به هنگام روزهداری از ورزش و فعالیتهای سنگین بدنی پرهیز کنید و در این روزهای گرم سعی کنید کمتر در محیطهای باز و زیر آفتاب باشید. سردرد، سرگیجه، عدم توانایی در تمرکز و افزایش ضربان قلب از نشانههای دهیدراسیون یا کمآبی بدن هستند.